Ogród naturalny – 10 porad dotyczących zakładania naturalnego ogrodu

Ptaki, trzmiele i motyle najlepiej czują się w ogrodach, które zapewniają im pożywienie i schronienie. Można to osiągnąć, uwzględniając w planie na naturalny ogród urozmaiconą obsadę. Szczególną uwagę warto zwrócić na rodzime byliny i krzewy. Mają one tę zaletę, że są przystosowane do lokalnych warunków pogodowych i stanowisk, dlatego wymagają mniej pielęgnacji i uwagi. Warto także zasadzić rośliny bogate w pyłek i nektar. Są one szczególnie atrakcyjne dla pszczół, motyli i wielu innych owadów.
Ponadto zalecamy wybór roślin kwitnących o różnych porach roku. W przyrodzie zawsze coś się dzieje. Pierwsze pszczoły wyruszają na poszukiwanie pożywienia już w marcu. Wiele ptaków, które latem żywi się owadami, jesienią i zimą przechodzi na dietę złożoną z jagód i nasion. Dlatego dobrym pomysłem jest sadzenie wielu gatunków roślin o zróżnicowanych okresach kwitnienia. Dzięki nim mali mieszkańcy Twojego ogrodu będą mieć zapewnione pożywienie przez cały rok.

W artykule "Ogród przyjazny ptakom" można znaleźć kilka rozwiązań, dzięki którym ptaki poczują się w Twoim ogrodzie jak w domu. Zamiast stawiania płotu warto posadzić np. jarzębinę lub jałowiec. Jarzębina przypadnie do gustu około 60 gatunkom ptaków.

Sama duża różnorodność roślin może sprawić, że zagości u Ciebie mnóstwo interesujących zwierząt. Do ogrodu przyciągają je zwłaszcza rodzime krzewy i drzewa owocowe, kwitnące zioła i bogate w nektar byliny.

A może chciałbyś założyć łąkę kwietną? Dzika łąka zachwyci nie tylko owady poszukujące nektaru i pyłku, ale także stworzy perfekcyjne siedlisko dla drobnych zwierząt i organizmów glebowych. Łodygi i liście stanowią dom dla chrząszczy, gąsienic, pająków i koników polnych. Na ziemi łąki kwietnej dobrze czują się natomiast mrówki, krocionogi i zaskrońce. W warstwie gleby można znaleźć z kolei stonogi i dżdżownice. Także ptaki od czasu do czasu chętnie odwiedzą łąkę kwietną, aby złapać owada lub dżdżownicę. Jeśli chcesz założyć łąkę kwietną w swoim ogrodzie , najlepszym momentem na to będzie koniec kwietnia lub początek maja – wtedy gleba jest już wystarczająco nagrzana.

Choć w przypadku martwych gałęzi lub pni drzew słowo „martwe” może sugerować brak życia, to sterty martwego drewna aż tętnią życiem – na bezpieczne schronienie mogą tam liczyć całe rodziny chrząszczy, a także mrówki, dzikie pszczoły i pająki. To z kolei przyciąga innych mieszkańców ogrodu, takich jak jeże czy ptaki, które żywią się owadami. Dlatego warto pozostawić w tylnej części ogrodu dzikie zakątki z martwym drewnem – na przykład układając stos gałęzi, przyciętych krzewów lub większych konarów, pozwalając jednocześnie rosnąć ziołom takim jak pokrzywa, koniczyna czy mniszek lekarski. Obok takiej sterty można pozostawić miejsce na kompostownik, który również stanie się prawdziwym rajem dla wielu małych organizmów żyjących w ogrodzie.

Porada przydatna dla każdego, komu marzy się jeszcze więcej „życia” w ogrodzie – zbuduj suchopłot z martwego drewna, zwany również żywopłotem Benjesa. Żywopłoty Benjesa składają się w głównej mierze z cienkich gałęzi i pędów drzew, które układa się luźno jedne na drugich. Dzięki rozsiewanym przez wiatr nasionom lub celowemu wprowadzaniu dzikich roślin, stopniowo powstaje nowe życie. Wiele zwierząt znajduje tu doskonałe schronienie. Tego typu żywopłot jest jednak bardziej odpowiedni do większych ogrodów. Jeśli w swoim ogrodzie zauważysz jeża, warto rozważyć postawienie mu domku. Będzie on dla jeża ciepłym schronieniem podczas zimowych miesięcy.

Ogólnie rzecz biorąc, pozostawienie naturalnego ogrodu samemu sobie : zwykle oznacza więcej korzyści dla przyrody. Dlatego warto zostawić opadłe liście pod żywopłotem i nie przycinać wszystkich bylin oraz krzewów jesienią – wiele owadów znajdzie w ich łodygach i gałązkach schronienie na zimowe dni. Pozostawienie dzikiego zakątka z pokrzywami, mniszkiem lekarskim i podagrycznikiem zapewni natomiast pożywienie dzikim pszczołom, motylom i chrząszczom. Co więcej, nie tylko owady czerpią korzyści z rodzimych ziół – my również możemy je wykorzystać do przygotowania smacznego pesto, dodać do sałatek lub zaparzyć jako herbatę ziołową.

Naturalny ogród nie oznacza jednak, że wszystko powinno rosnąć całkowicie chaotycznie. Niektóre dzikie rośliny rosną przecież znacznie szybciej niż inne. W konkurencji o przestrzeń, składniki odżywcze, światło i powietrze mogłyby więc zdominować inne gatunki. Ogród, w którym rośnie wyłącznie podagrycznik lub pokrzywy nie jest jednak tą zieloną metropolią, którą sobie wymarzyliśmy – nie zapewni też odpowiednich warunków do życia dzikim pszczołom, motylom czy ptakom. Aby stworzyć naturalny ogród, w którym dobrze czują się różne gatunki zwierząt, trzeba zadbać o różnorodność roślin. Dlatego czasami konieczna jest delikatna ingerencja, aby pokierować naturą we właściwym kierunku.

Gałęzie, kamienie, pnie drzew – właściwie wszystko, co oferuje nam natura, sprawdzi się także w naturalnym ogrodzie. Nie ma w nim jednak miejsca na plastikowe doniczki i dekoracje z tworzyw sztucznych. Również podczas zakładania i pielęgnacji ogrodu warto wybierać naturalne materiały. Przyjaznymi środowisku naturalnemu rozwiązaniami są produkowane w ekologiczny sposób podłoża organiczne w opakowaniach pochodzących z recyklingu, a także organiczne nawozy z naturalnych składników, takich jak resztki wełny owczej, mączka bazaltowa czy surowce roślinne.

Woda to bardzo istotny element, którego nie może zabraknąć w naturalnym ogrodzie. Jest ona niezbędna mieszkańcom ogrodu do życia. Latem wiele pszczół znajduje co prawda nektar i pyłek, ale z powodu suszy ginie z pragnienia w drodze powrotnej do ula. Także ptaki i jeże ucieszą się z dostępu do wody. Jeśli chcesz zapewnić schronienie również żabom lub rybom, idealnym rozwiązaniem będzie oczko wodne. Szumiący strumień lub wbudowana fontanna, dostarczająca świeżej wody i tlenu, z pewnością okażą się doskonałym uzupełnieniem naturalnego ogrodu.

Jednak można zacząć od czegoś mniejszego – wystarczy umieścić w rabatach kwiatowych płaskie miseczki z kamieniami. Niedługo potem pojawią się pierwsze pszczoły, które przysiadają na kamieniach, aby napić się wody. Dla ptaków odwiedzających Twój ogród warto przygotować poidło umieszczone na wysokości bioder lub głowy, pod gołym niebem. Czemu na takiej wysokości? Bo miska z wodą ustawiona na ziemi lub pod drzewem może stać się łatwym łupem dla kotów i innych drapieżników. Poidło dla ptaków może być nieco głębsze niż zbiornik dla pszczół, tak aby ptaki mogły w nim zażywać kąpieli w upalne dni.

Jedną z podstawowych zasad naturalnego ogrodu jest zrównoważone i oszczędne gospodarowanie wodą. Oszczędzanie wody jest zagadnieniem o bardzo dużym znaczeniu w ogrodnictwie – zwłaszcza w kontekście globalnego ocieplenia i coraz częściej pojawiających się suszy. Beczka na deszczówkę zbierze dla Ciebie wodę, którą później będzie można go wykorzystać do podlewania roślin.
Grządki kwiatowe i warzywne można ściółkować naturalnymi materiałami, takimi jak kompost lub włókno ogrodowe. Okrycie ziemi ściółką sprawia, że mniej wody odparowuje, gleba pozostaje dłużej wilgotna i w związku z tym rzadziej trzeba sięgać po wąż ogrodowy. W przypadku większych powierzchni lub ścieżek dobrym wyborem będą chipsy z drewna dębowego, które prezentują się bardzo atrakcyjnie pod względem wizualnym.

Podczas nawożenia można stosować granulki z owczej wełny. Są to organiczne nawozy długo działające, które zawierają wełnę owczą. Na przykład do produkcji nawozu Uniwersalnego nawozu długo działającego COMPO BIO z wełną owczą wykorzystujemy wełnę owiec pasących się na groblach, która stanowi naturalny odpad pozostający ze strzyżenia tych zwierząt. Jest to więc surowiec odnawialny. Granulki z wełny owczej magazynują wodę w glebie i oddają ją roślinom w razie potrzeby.

Mur suchy składa się wyłącznie z kamieni naturalnych, które układa się metodą na sucho, bez użycia zaprawy. Dlatego nazywa się go także „murem z kamienia naturalnego” – stanowi piękny element aranżacji ogrodu naturalnego. Tego rodzaju mur jest biotopem zamieszkiwanym przez wiele organizmów, które preferują ciepłe i suche środowisko. W szczelinach między kamieniami naturalnymi mogą rosnąć różne byliny i zioła. Najlepiej czują się tam rośliny, które świetnie radzą sobie na kamienistych, ubogich w składniki odżywcze glebach i dobrze tolerują suszę.

Wiele owadów znajduje w ogrodzie pożywienie, ale nie wszystkie mają do dyspozycji wystarczającą liczbę odpowiednich kryjówek. Dlatego można wspierać niektóre zwierzęta, rozmieszczając w ogrodzie budki lęgowe dla ptaków i hotele dla owadów.

Zauważyłeś mszyce w rabacie kwiatowej lub przędziorki na roślinach? Lepiej zapobiegać niż leczyć – kolorowa, różnorodna kompozycja rodzimych i wytrzymałych roślin dzikich pozwala ustrzec się poważnej inwazji szkodników. Dodatkowo w ogrodzie naturalnym dobrze czują się pożyteczne owady, które chętnie pomogą w zwalczaniu mszyc i innych szkodników. Jeśli ślimaki rozprzestrzeniają się w ogrodzie kwiatowym lub w warzywniku, pomocne mogą okazać się kaczki biegusy. W ogrodzie naturalnym zazwyczaj panuje dobra równowaga między roślinożernymi szkodnikami a pożytecznymi organizmami.

Rośliny można też wspierać naturalnymi środkami wzmacniającymi. Tylko dzięki starannej i przemyślanej pielęgnacji roślin Twój ogród stanie się zieloną oazą – oraz prawdziwym domem dla owadów i zwierząt.

Najlepiej zakładać ogród naturalny krok po kroku. Zielona oaza nie powstanie przecież z dnia na dzień. Warto zacząć od małych rzeczy – na przykład posadzić na rabacie kwiatowej rodzime gatunki bylin obfitujące w nektar i pyłek. Pozwólmy sobie na odrobinę leseferyzmu – oddajmy niewielki kawałek ziemi we władanie naturze, tak aby w spokoju mogły się tam rozwijać dzikie kwiaty i zioła. Nie przycinajmy bylin i krzewów jesienią, lecz dopiero wiosną, aby mali mieszkańcy ogrodu mieli schronienie na zimę. Zawieś budki lęgowe i hotele dla owadów oraz ustaw płytkie poidełko dla ptaków oraz pszczół. Podczas pielęgnacji ogrodu zwracaj uwagę, aby używać jedynie naturalnych nawozów i środków ochrony roślin, które są odpowiednie do ogrodnictwa ekologicznego, a także koniecznie ustaw beczkę na deszczówkę, aby gromadzić wodę.
Dzięki tym prostym trikom możesz bez większego wysiłku stworzyć przyjazny naturze ogród i sprawić radość trzmielom, ptakom oraz jeżom.