Porady dotyczące hydroponiki i półhydroponiki
W przypadku klasycznego podejścia rośliny doniczkowe ukorzeniają się w glebie. Istnieją jednak także inne metody uprawy. Rośliny doniczkowe mogą rosnąć w hydroponice lub pół-hydroponice z wykorzystaniem mineralnego granulatu. Jak to działa i które rośliny nadają się do hydroponiki, wyjaśnimy w tym artykule.
Gleba zapewnia roślinom stabilne podłoże, w którym mogą zapuszczać głębokie korzenie i przetrwać przez wiele lat. Jednak botanicy od dawna zastanawiali się, czy rośliny mogą rosnąć bez gleby. Już w pierwszej połowie XVII wieku naukowcy zaczęli eksperymentować z ukorzenianiem roślin nie w ziemi, lecz w wodzie lub roztworze odżywczym. Wkrótce okazało się, że rzeczywiście możliwe jest uprawianie roślin bez użycia gleby. Niezbędne są jednak woda, powietrze i składniki odżywcze. Obecnie, obok klasycznej uprawy glebowej, istnieje wiele systemów hydroponicznych, których celem jest optymalizacja dostarczania wody, składników odżywczych i tlenu, aby zapewnić roślinom najlepsze warunki wzrostu.
W naturze również można znaleźć przykłady roślin, które nie zakorzeniają się w ziemi, lecz pobierają wodę, składniki odżywcze i tlen za pomocą tzw. korzeni powietrznych. Korzenie te rozwijają się nad powierzchnią ziemi. Rośliny, które wytwarzają takie korzenie, to najczęściej epifity, osiedlające się na innych roślinach, lub litofity, które rosną na skałach.
Hydroponika lub półhydroponika może być alternatywą dla tradycyjnej uprawy w glebie przede wszystkim w przypadku roślin doniczkowych. Podczas gdy rośliny zielone mają w swoim naturalnym środowisku optymalne warunki do wzrostu, w naszych domach nie zawsze tak jest. Niska wilgotność powietrza, ogrzewanie, ograniczony dostęp do światła i niewielka ilość ziemi w doniczkach mogą utrudniać ich uprawę. Nie jest więc łatwo znaleźć odpowiednio wyważyć podlewanie. Uprawa roślin w mineralnym granulacie znacząco zmniejsza ryzyko gnicia korzeni. Do gnicia dochodzi bowiem tylko wtedy, gdy organiczne podłoże pozostaje stale wilgotne.
Ponadto w hydroponcie rzadziej pojawiają się szkodniki, takie jak ziemiórki, które zazwyczaj rozwijają się w ziemi. Dzięki temu zaoszczędzisz sobie sporo pracy przy pielęgnacji roślin. Dodatkowym atutem hydrokultury jest fakt, że o wiele lepiej tolerują ją alergicy.
Bez względu na to, czy ktoś wybiera tę metodę ze względów estetycznych, czy zdrowotnych, istnieje wiele możliwości uprawy roślin bez użycia ziemi.
Hydroponika bez podłoża mineralnego podłoża wygląda bardzo efektownie, ale wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Najlepiej sprawdza się w tym przypadku przezroczysty wazon szklany wypełniony roztworem odżywczym. Idealnym kandydatem do tej metody jest młoda sadzonka lub roślina, która nigdy wcześniej nie rosła w ziemi. Ze względu na brak automatycznej wentylacji woda musi być regularnie wymieniana, aby dostarczyć roślinie świeży tlen. Należy także zapewnić jej odpowiednią ilość składników odżywczych. Największym zagrożeniem w tej metodzie uprawy jest ryzyko, że roślina obumrze z powodu braku tlenu lub niedoboru składników odżywczych.
Zamiast umieszczać roślinę w szklanym naczyniu z wodą, można ją posadzić w podłożu mineralnym, takim jak keramzyt, perlit lub granulat ze skały wulkanicznej. Mineralny substrat zapewnia roślinie stabilność i podparcie, dzięki czemu nie przewraca się w doniczce. Roślina jest sadzona w tego rodzaju podłożu z całkowicie oczyszczonymi korzeniami – bez ziemi. Najlepiej nadają się do tego rośliny, które już wcześniej były uprawiane w hydrokulturze.
W typowej hydroponice pod doniczką znajduje się zbiorniczek na wodę, do którego regularnie dodaje się roztwór odżywczy. Dzięki temu rośliny są zaopatrywane w wodę i składniki odżywcze, co pozwala im zdrowo i silnie rosnąć. Bez odpowiedniego roztworu odżywczego rośliny wykazują objawy niedoborów, ich wzrost zostaje zahamowany, a liście stopniowo opadają. Z tego powodu zbilansowane i regularne nawożenie jest niezwykle ważne – tak samo jak w przypadku hydroponiki bez podłoża mineralnego. Przed przejściem na tę metodę uprawy warto dokładnie zapoznać się z zasadami pielęgnacji roślin.
Jeśli bryła korzeniowa rośliny jest mocno rozwinięta, polecamy półhydroponikę. Starsze rośliny często mają trudności z przystosowaniem się do całkowitej rezygnacji z gleby i przejściem na hydroponikę. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem jest właśnie półhydroponika. W tej metodzie roślina wraz z całą bryłą korzeniową i ziemią jest umieszczana w doniczce z mineralnym substratem, która następnie trafia do osłonki ze zbiornikiem na wodę. Jako podłożę można wykorzystać zarówno keramzyt, jak i skałę wulkaniczną.
Uprawa w granulacie ze skały wulkanicznej stwarza dodatkowe możliwości. W przeciwieństwie do innych mineralnych substratów skała wulkaniczna potrafi magazynować wodę i oddawać ją roślinie w razie potrzeby. Dlatego przy uprawie w niej nie jest konieczne stosowanie specjalnej doniczki z rezerwuarem wody i wskaźnikiem poziomu wilgoci. Sam granulat pełni funkcję magazynu wody. Kolor granulatu wskazuje, kiedy należy ponownie podlać roślinę.
W przypadku półhydroponiki należy zwrócić uwagę podczas podlewania, aby roślina nie stała przez długi czas w wodzie, ponieważ może to prowadzić do gnicia korzeni.
W zasadzie niemal wszystkie rośliny doniczkowe można uprawiać w hydroponice. Najlepiej rozpocząć od najprostszych gatunków. Do nich należą między innymi zielistka, epipremnum złociste i skrzydłokwiat. Bez problemu można również uprawiać w hydrokulturze sansewierię oraz zamiokulkasa. Idealnym wyborem na start przygody z hydroponiką jest sadzonka lub roślina zielona uprawiana z rozsady w systemie hydroponicznym.
W hydroponice można jednak także wykorzystać rośliny, które dotychczas rosły w ziemi. W takim przypadku należy jednak postępować bardzo ostrożnie i delikatnie. Przed przesadzeniem do hydroponiki system korzeniowy rośliny powinien zostać całkowicie oczyszczony z ziemi. Przejście z uprawy w glebie na hydroponikę jest szczególnie trudne dla starszych roślin i stanowi dla nich duży stres. W takim przypadku optymalnym rozwiązaniem jest półhydroponika.
Półhydroponika nadaje się do wszystkich roślin doniczkowych. Nawet starsze i mocno ukorzenione egzemplarze dobrze radzą sobie z przejściem z klasycznej uprawy w glebie na półhydroponikę.
Często jako stabilizujące podłoże stosuje się keramzyt. Jednak jego produkcja jest bardzo energochłonna. Dobrą alternatywą jest granulat ze skały wulkanicznej, taki jak COMPO BIO GRANUPLANT do sadzenia roślin. Różnice między tymi podłożami dotyczą między innymi koloru, zdolności magazynowania wody i jej odprowadzania.
Podczas uprawy w keramzycie najlepiej stosować wskaźnik poziomu wody. Natomiast w przypadku granulatu ze skały wulkanicznej nie jest to konieczne, ponieważ jego kolor wskazuje, czy roślina zużyła już wodę. Jeśli granulat jest jasnobeżowy, można ponownie podlać roślinę. Jeśli jest ciemny, należy jeszcze trochę poczekać z podlewaniem. Przezroczysty pojemnik ze szkła jest optymalnym rozwiązaniem, ponieważ pozwala lepiej kontrolować zapotrzebowanie roślin na wodę.
Granulat ma także tę zaletę, że potrafi magazynować wodę i stopniowo oddawać ją roślinom. Dlatego rośliny można sadzić bezpośrednio w granulacie, bez konieczności stosowania zbiornika na wodę. Z kolei keramzyt nie magazynuje wody, dlatego w tym przypadku zaleca się użycie osłonki ze zbiorniczkiem na wodę.
Wnioski: Granulat ze skały wulkanicznej może być używany jako podłoże do roślin i stanowić zamiennik dla ziemi. Keramzyt natomiast służy głównie do stabilizacji roślin w hydroponice.
Szczegółowe zestawienie różnych mineralnych substratów oraz ich zalet i wad można znaleźć w artykule „Podłoże mineralne”.
1. Wybór odpowiedniej doniczki:
Wybierz doniczkę, która będzie wystarczająco duża dla Twojej rośliny doniczkowej. Przezroczysty pojemnik jest idealny, ponieważ umożliwia kontrolowanie zapotrzebowania rośliny na wodę. Dzięki temu można zobaczyć, kiedy granulat ze skały wulkanicznej staje się jaśniejszy, co oznacza, że nadszedł czas na podlewanie.
Porada: Jeśli dopiero zaczynasz przygodę z hydroponiką, pomocna może być specjalna doniczka z wskaźnikiem poziomu wody i zbiorniczkiem na wodę. Dzięki temu łatwiej kontrolować ilość dostępnej dla roślin wody.
2. Wybór odpowiedniej rośliny do hydrokultury:
Do półhydroponiki nadają się praktycznie wszystkie rośliny doniczkowe – od alokazji po zamiokulkasy. Na początek warto wybrać łatwą w pielęgnacji roślinę, która jest odporna i wybacza drobne błędy podczas uprawy.
Porada: zanim przesadzisz świeżo zakupioną roślinę, pozwól jej najpierw przyzwyczaić się do nowego otoczenia. Sama zmiana miejsca jest już wystarczająco stresująca dla rośliny. Po upływie dwóch tygodni można ją przesadzić do nowego pojemnika.
3. Przesadzanie rośliny doniczkowej:
Najpierw napełnij doniczkę do jednej czwartej drobnoziarnistym granulatem BIO GRANUPLANT do sadzenia roślin. Następnie ostrożnie wyjmij roślinę ze starej doniczki. Luźną ziemię możesz po prostu strząsnąć. Umieść roślinę w nowej doniczce na warstwie granulatu i dosyp go jeszcze wokół niej, aby zapewnić stabilność. Gotowe!
Porada: podczas wsypywania granulatu warto lekko potrząsnąć doniczką – dzięki temu wypełnią się ewentualne puste przestrzenie.
Aby rośliny przeznaczone do półhydroponiki były odpowiednio zaopatrzone w składniki odżywcze, zaleca się stosowanie specjalnego nawozu, takiego jak specjalistyczny nawóz COMPO BIO GRANUPLANT®. W okresie wegetacji rośliny powinny być nawożone raz w tygodniu. Należy dobrze wstrząsnąć butelką nawozu, a następnie rozcieńczyć go wodą i podlać nim korzenie roślin lub dodać do zbiornika na wodę. Dzięki temu rośliny otrzymają wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
Wnioski
Najlepsze produkty dla zdrowych roślin doniczkowych
To również może Cię zainteresować