Mineralne podłoże – idealne dla roślin doniczkowych?

Organiczne materiały, które można znaleźć w wielu typach ziemi, to na przykład torf, kompost, włókna drzewne, próchnica korowa czy włókno kokosowe. W zależności od rodzaju surowców podłoża mogą mieć różnorodne atuty.

Niektóre zalety organicznych materiałów to::

1. Poprawa aktywności mikroorganizmów glebowych: organiczne surowce, takie jak kompost, włókna drzewne czy próchnica, aktywują mikroorganizmy w glebie i poprawiają jej strukturę.
2. Bogactwo składników odżywczych: dzięki zastosowaniu organicznych materiałów rośliny mają dostęp do szerokiej gamy składników odżywczych.
3. Wysoka absorpcyjność: organiczne materiały, w tym torf czy włókno kokosowe, mogą magazynować zarówno składniki odżywcze, jak i wodę, a następnie oddawać je roślinom w razie potrzeby.
4. Luźna struktura gleby: niektóre organiczne materiały, m.in. kora sosnowa, nadają podłożu szczególnie lekką i przewiewną strukturę, zapobiegając jego zbrylaniu się.

Istnieje również spory wachlarz podłoży mineralnych. W związku z tym ich właściwości mogą się nieco różnić. Ponadto granulacja tych podłoży może być różna – na przykład gruby piasek jest bardziej przepuszczalny niż ten drobny. Ogólnie rzecz biorąc, największe zalety materiałów mineralnych to stabilność strukturalna, przepuszczalność oraz neutralne pH. Trzy największe zalety podłoży mineralnych:

1. Dobra cyrkulacja powietrza i wody: podłoża mineralne zapewniają dobrą przewiewność i odpływ wody. Dzięki temu korzenie są lepiej zaopatrywane w tlen, a woda może swobodnie odpływać, co zapobiega zastojowi wody.
2. Wysoka stabilność: mineralne składniki są bardziej odporne na odkształcenia i zapewniają roślinie lepsze podparcie, ponieważ mają większą masę własną.
3. Neutralne pH: zwykle mają neutralny odczyn pH, co sprawia, że mogą być wykorzystywane w różnych podłożach roślinnych.

Ze względu na te korzystne właściwości większość podłoży nie składa się wyłącznie z organicznych materiałów, ale zawiera również mineralne elementy, takie jak piasek, żwir, perlit czy wermikulit. Proporcje tych elementów są zależne od potrzeb poszczególnych roślin.

Istnieje szeroka gama podłoży mineralnych – zaliczają się do nich choćby keramzyt, skała wulkaniczna, zeolit czy wermikulit. Przedstawiamy pięć najbardziej popularnych z nich.

1. Keramzyt

Niezależnie od tego, czy jest stosowany jako warstwa drenażowa, dodatek do ziemi, czy też jako podłoże uprawowe w systemie półhydroponicznym, małe brązowe kuleczki gliniane należą do najbardziej znanych podłoży mineralnych. Zalety: keramzyt charakteryzuje się wysoką przepuszczalnością, zapewnia dobrą wentylację i może magazynować pewną ilość wody. Jednak jego produkcja jest energochłonna i nie jest przyjazna dla środowiska pod względem emisji CO₂, ponieważ glina musi być wypalana w wysokich temperaturach.

2. Perlit

Perlit jest chętnie stosowany jako dodatek do ziemi. Białe granulki zapewniają dobrą cyrkulację powietrza, są neutralne pod względem pH oraz mogą magazynować powietrze i wodę, a następnie oddawać je w razie potrzeby roślinom. Surowiec jest najpierw podgrzewany do temperatury 900°C. Istnieją jednak także perlity hydrofobizowane. Są one wodoodporne i pełnią wyłącznie funkcję napowietrzającą.

3. Skała wulkaniczna

Skała wulkaniczna jest porowata o drobnej, nieregularnej strukturze. Jej zastosowanie pozwala uzyskać doskonałą przewiewność gleby. Kolejną zaletą jest fakt, że materiał dobrze magazynuje wodę i oddaje ją do korzeni rośliny, odpowiednio do jej potrzeb. Dlatego skałę wulkaniczną można stosować nie tylko jako warstwę drenażową, ale również jako samodzielne podłoże dla roślin. Dużą zaletą pod względem bilansu CO₂ jest fakt, że surowiec nie wymaga już jakiejkolwiek obróbki. Dodatkowo GRANUPLANT wydobywany jest w Niemczech, co eliminuje konieczność długiego transportu. Więcej informacji na temat tego ekologicznego podłoża znajdziesz w artykule: „GRANUPLANT – sadzenie roślin z użyciem granulatu ze skały wulkanicznej”.

4. Żwir i kruszywo

Żwir i kruszywo są trwałe, nie magazynują wody i zapewniają stosunkowo dobrą przepuszczalność. Dlatego często stosuje się je jako warstwę drenażową. Jednak w porównaniu do innych podłoży o większej granulacji tworzą stosunkowo małe przestrzenie powietrzne. Nie można też lekceważyć ich wagi – donice z warstwą żwiru jako drenażem mogą być trudne do podniesienia.

5. Piasek

Piasek to naturalny surowiec często pozyskiwany z dna rzek lub jezior. Gruboziarnisty piasek nadaje się do drenażu, ale powinien być mieszany z innymi materiałami, takimi jak skała wulkaniczna, jeśli zależy nam na poprawie przepuszczalności ziemi. Drobny piasek, ze względu na swoją małą granulację, ma tendencję do zagęszczania się. Aby poprawić przewiewność gleby w ogrodzie lub donicach, można również użyć gruboziarnistego piasku. Należy jednak pamiętać o jego wadze – donice wypełnione piaskiem są praktycznie nie do przeniesienia.

Ponieważ istnieją różne rodzaje mineralnych podłoży – niektóre mogą na przykład magazynować wodę i stopniowo ją oddawać – także ich zastosowanie jest bardzo różnorodne.

1. Dodatek do ziemi Podłoża mineralne, takie jak granulat ze skały wulkanicznej czy piasek, można dodawać do ziemi, aby ją rozluźnić i poprawić jej strukturę. Jeśli masz w ogrodzie glebę ciężką i gliniastą, która wolno wchłania wodę, warto dodać podłoże mineralne. Z kolei w przypadku bardzo lekkich i piaszczystych gleb często dodaje się organiczne materiały, takie jak próchnica czy kompost, aby zmniejszyć ich przepuszczalność i zwiększyć zdolność magazynowania wody. Więcej informacji o różnych rodzajach gleb oraz o tym, jakie rośliny preferują dane podłoże, znajdziesz w naszym zestawieniu „Typy gleb”.
2. Warstwa drenażowa Mineralne podłoża doskonale sprawdzają się również jako warstwa drenażowa w donicach i pojemnikach. Najczęściej stosuje się do tego keramzyt lub granulat ze skały wulkanicznej, który jest ekologicznym zamiennikiem tradycyjnego keramzytu. Porowata struktura takiej warstwy na dnie donicy zapewnia dobrą wentylację gleby i lepszy odpływ wody, zapobiegając zastojowi wilgoci i gniciu korzeni.
3. Ochrona przed wysychaniem Niektóre podłoża mineralne, takie jak granulat ze skały wulkanicznej, żwir rzeczny czy grys, stosuje się jako warstwę wierzchnią, aby chronić glebę przed wysychaniem i ograniczyć rozwój chwastów.
4. Granulat do sadzenia roślin Niektóre surowce mineralne mogą być również stosowane jako samodzielne podłoże do uprawy roślin. W takim przypadku rośliny nie wysadza się do ziemi, lecz bezpośrednio w mineralne podłoże. O tym, jakie podłoża nadają się do takiego zastosowania, dowiesz się w kolejnym rozdziale.

W zasadzie większość roślin doniczkowych można uprawiać w podłożach mineralnych. Dotyczy to zarówno przypadków, gdy roślinę przesadza się wraz z bryłą korzeniową, jak i tych, gdy sadzi się ją bez ziemi w GRANUPLANT. Jeśli jednak szukasz inspiracji, oto lista dziesięciu najpopularniejszych roślin do uprawy hydroponicznej:

1. Skrzydłokwiat (Spathiphyllum)
2. Zielistka (Chlorophytum comosum)
3. Epipremnum złociste (Epipremnum pinnatum)
4. Kalatea (Calathea)
5. Dracena wonna (Dracaena fragrans)
6. Monstera dziurawa (Monstera deliciosa)
7. Chamedora wytworna (Chamaedorea elegans)
8. Palma górska (Chamaedorea elegans)
9. Zamiokulkas zamiolistny (Zamioculcas zamiifolia)
10. Alokazja (Alocasia)

Generalnie także sukulenty i kaktusy dobrze rosną na podłożach mineralnych. Istnieją jednak rośliny, które preferują specjalne podłoża i nie czują się dobrze w uprawie hydroponicznej, pół-hydroponicznej ani w systemach hydroponicznych. Do takich roślin należą na przykład rośliny wrzosowate oraz rośliny owadożerne, które wymagają kwaśnego podłoża. Również storczyki najlepiej rosną w specjalnym podłożu do storczyków, które jest idealnie dostosowane do ich potrzeb.

Instrukcja sadzenia:

Wypełnij doniczkę w ¼ granulatem COMPO BIO GRANUPLANT do sadzenia roślin. Umieść roślinę w doniczce i dosyp więcej granulatu wokół niej, aby zwiększyć stabilność sadzonki. Aby nie powstały puste przestrzenie, w trakcie wsypywania granulatu delikatnie potrząsaj doniczką.

Czy potrzebny jest zbiornik na wodę?

Ponieważ GRANUPLANT może magazynować wodę i oddawać ją roślinom w razie potrzeby, nie jest wymagana osłonka ze zbiorniczkiem na wodę. Samo granulowane podłoże pełni funkcję magazynu wody – zmieniając kolor, wskazuje jednocześnie, kiedy należy podlać roślinę. Dobrym rozwiązaniem jest przezroczysta doniczka, która umożliwia kontrolowanie poziomu wilgotności.

Oczywiście można również używać pojemnika ze zbiornikiem na wodę. Jeśli osłonka jest nieprzezroczysta, zalecamy stosowanie wskaźnika poziomu wody. Pozwala to łatwo kontrolować wysokość poziomu wody, dzięki czemu podlewanie odbywa się tylko wtedy, gdy jest rzeczywiście konieczne.