Podwyższona grządka z pomidorami, dynią lub cukinią nie tylko upiększa ogród i balkon, ale także niesie ze sobą mnóstwo korzyści. Aby rośliny mogły się rozwijać w optymalny sposób, trzeba zadbać o właściwe wypełnienie podwyższonej grządki – to absolutna podstawa udanej uprawy. Pokażemy Ci więc, jak prawidłowo wypełnić podwyższoną grządkę, jaka ziemia się do tego nadaje i jakie korzyści niesie ze sobą tego rodzaju uprawa.
Klasyczna podwyższona grządka służy do uprawy różnych warzyw, ziół lub truskawek. Jednak także jadalne kwiaty, takie jak aksamitki czy nasturcje, świetnie nadają się do zasadzenia w grządce podwyższonej i mogą stanowić fantastyczne urozmaicenie, jeśli umieścimy je w otoczeniu roślin użytkowych. Ponieważ większość warzyw, np. ogórki, pomidory, ziemniaki, papryka czy marchew, a także wiele ziół, dobrze czuje się na stanowiskach słonecznych, warto ustawić podwyższoną grządkę w miejscu nasłonecznionym lub półcienistym.
Po zakupie lub samodzielnym wykonaniu podwyższonej grządki warto ją odpowiednio przygotować do użytkowania. W przypadku grządek drewnianych należy upewnić się, że są one wyłożone specjalną folią, aby chronić wewnętrzne ściany przed gniciem na skutek wilgoci. Na dnie oraz dolnej części ścianek wewnętrznych warto także zamontować siatkę na gryzonie. Zapobiegnie to przedostawaniu się nornic do grządki podwyższonej – gryzonie mogłyby podkopywać rośliny i podgryzać ich korzenie. Jeśli Twoja podwyższona grządka jest już odpowiednio przygotowana, można rozpocząć jej wypełnianie.
Optymalne wypełnienie grządki podwyższonej składa się z czterech różnych warstw. Są to:
Warstwy te składają się z różnorodnych materiałów organicznych, takich jak zrębki drzewne, kompost i żyzna ziemia warzywna, które są umieszczane w grządce warstwa po warstwie. Im wyższa warstwa, tym materiały te powinny być drobniejsze. Po posadzeniu roślin wypełnienie grządki trzeba jeszcze uzupełnić warstwą ochronnej ściółki.
Różnorodne materiały wypełniające przyczyniają się do poprawy przewiewności gleby oraz dobrego zaopatrzenia roślin w składniki odżywcze. Ponieważ materiały organiczne, w tym zrębki drzewne i kompost, stale ulegają rozkładowi w podwyższonej grządce, powstaje dodatkowe ciepło gnilne. Dzięki temu już wczesną wiosną można w niej uprawiać rzodkiewkę, bób, łobodę, cebulę, szpinak, boćwinę, marchew, pasternak oraz różne sałaty i kapusty. Generalnie jednak także inne warzywa, takie jak pomidory, ziemniaki, ogórki czy bataty, korzystają z tego, że w podwyższonej grządce ich korzenie nie ulegają wychłodzeniu, co skutkuje obfitszymi plonami. Umieszczona na końcu warstwa ściółki dodatkowo chroni przed wysychaniem i reguluje gospodarkę wodną podwyższonej grządki.
Dobra cyrkulacja powietrza
Warstwa podstawowa składa się z grubego, organicznego materiału – przykładowo ze zrębków drzewnych. Ta warstwa sprawia, że nadmiar wody – na przykład w szczególnie deszczowe dni – może swobodnie odpływać, co zapobiega gniciu grządki. Dzięki temu unikniesz zalegania w niej wody i zamulenia. Zrębki drzewne hamują potencjalny wzrost chwastów.
Gałęzie, konary lub ścięte odpady krzewów również mogą przypadać się do wykonania warstwy drenażowej. W takim przypadku warstwę drenażową należy przykryć cienką warstwą ściętych żywopłotów, liści i resztek bylin. Taka dodatkowa warstwa stanowi swego rodzaju barierę, która zapobiega przedostawaniu się górnych, drobniejszych warstw do warstwy drenażowej. Jeśli do drenażu używasz drobno pociętych zrębków drzewnych, tworzenie takiej bariery nie jest już konieczne.
Ogrom składników odżywczych
Kompost dostarczy Twoim roślinom składników odżywczych oraz ciepła powstające w wyniku procesów rozkładu. Warstwa ta wspomaga także aktywność biologiczną gleby.
Jeśli chcesz użyć kompostu z własnego ogrodu, koniecznie upewnij się, że nie zawiera on odpadów ogrodowych zainfekowanych przez trudne do zwalczenia grzyby lub szkodniki. W żadnym wypadku nie należy kompostować roślin, które chorowały na więdnięcie, kiłę kapusty, fuzariozę, zgniliznę twardzikową lub inne patogeny powodujące gnicie korzeni. Patogeny te mogą bowiem przetrwać w kompoście przez dłuższy czas. Jeśli użyjesz takiego kompostu do wypełnienia swojej podwyższonej grządki, szkodliwe patogeny będą miały doskonałe warunki do ponownego ataku na świeżo posadzone rośliny.
Jeżeli nie masz pewności, czy w zeszłym roku wyrzuciłeś na kompost chore rośliny, lub jeśli kompost ma nieprzyjemny zapach gnicia, lepiej dmuchać na zimne i użyć wyłącznie wysokiej jakości kompostu ogrodowego. Jeśli planujesz uprawiać warzywa o wysokim zapotrzebowaniu na składniki odżywcze, m.in. dynie, melony czy cukinie, możesz dodatkowo wzbogacić kompost o nieco nawozu końskiego.
Dla obfitych plonów
Warstwa uprawna składa się z ziemi, która jest dostosowana zarówno do potrzeb różnych gatunków warzyw, jak i do warunków panujących w podwyższonej grządce. Ziemia o wysokiej zawartości próchnicy, oraz zawierająca naturalne nawozy dostarcza świeżo posadzonym warzywom wszystkich niezbędnych składników odżywczych, zapewniając im doskonały start w sezon ogrodniczy. W podwyższonych grządkach, w których uprawiane są warzywa warto sięgność po COMPO BIO COMPLETE Nawóz uniwersalny, opracowany w 100% z naturalnych składników i przeznaczony do upraw ekologicznych.
Optymalna ochrona przed parowaniem
Po posadzeniu roślin możesz dodać warstwę końcową – specjalną ściółkę do warzyw i podwyższonych grządek, która zapobiega szybkiemu wysychaniu gleby i pomaga regulować gospodarkę wodną grządki. Szczególnie w ciepłe, słoneczne dni taka ściółka może uratować Twoje rośliny – bez niej niektóre z nich mogłyby już nie przetrwać.
Dzięki warstwie ochronnej przed parowaniem będziesz mógł rzadziej sięgać po konewkę, co pozwoli zaoszczędzić sporo wody. Aby ochrona przed parowaniem działała, warstwa ściółki powinna mieć co najmniej trzy centymetry grubości.
Miniaturową grządkę podwyższoną dogląda się nieco inaczej, ponieważ ze względu na ograniczoną ilość miejsca nie można zastosować czterech warstw. W tym przypadku najważniejsze są dwie kluczowe warstwy: warstwa drenażowa i uprawna. Odpowiednio dobrane zapewniają nie tylko właściwą gospodarkę wodną, ale także podstawowe składniki odżywcze, tak ważne zwłaszcza w pierwszej fazie wzrostu roślin.
Wypełnianie podwyższonej grządki jedynie ziemią nie jest zalecane. Jeśli jednak zamierzasz posadzić w niej jedynie rośliny ozdobne, możesz nieco uprościć system warstw. Na dnie należy ułożyć warstwę zrębków drzewnych, przyciętych krzewów lub cienkich gałęzi, które zapewnią odpowiednią wentylację gleby i zapobiegną powstawaniu zastojów wody. Następnie należy wypełnić grządkę wysokiej jakości ziemią do kwiatów.
W zależności od rodzaju roślin ozdobnych można zastosować różnego rodzaju podłoża. Oprócz uniwersalnych ziemi do kwiatów dostępne są także specjalne przeznaczone dla roślin ozdobnych o wysokim zapotrzebowaniu na składniki odżywcze, takich jak pelargonie, petunie czy chryzantemy.
Jeśli grządka jest bardzo wysoka, można zmniejszyć jej głębokość, wypełniając ją najpierw kamieniami i żwirem, a następnie przykrywając warstwą włókniny. Dopiero potem zasypać grządkę podwyższoną ziemią. Warto przy tym pamiętać, że warstwa ziemi powinna mieć co najmniej 25 cm głębokości, aby rośliny miały wystarczająco dużo miejsca na rozwój korzeni.
Ze względu na proces rozkładu zawartość grządki osiada średnio o 10–20 cm rocznie, dlatego jej górna warstwa powinna być co roku uzupełniana świeżą ziemią.
Najpóźniej po 4–7 latach – w zależności od wielkości grządki – materiały organiczne rozłożą się na tyle, że konieczne będzie ponowne wypełnienie grządki. Nie trzeba jednak wyrzucać wcześniej użytych materiałów, ponieważ powstały w grządce humus doskonale nadaje się do wzbogacenia gleby w ogrodzie.
Zastanawiasz się, jakie korzyści zapewnia grządka podwyższona w porównaniu do grządki tradycyjnej? Oto pięć dobrych powodów, dla których warto ją założyć:
COMPO BIO – produkty odpowiednie do podwyższonej grządki
Przydatne wskazówki dotyczące uprawy roślin