Opuchlak

Gdy zapada zmierzch, opuchlak atakuje nasze truskawki, azalie i różaneczniki. O nocnej uczcie opuchlaków świadczą żerowania na liściach widoczne następnego ranka. Jednak do tego czasu te stroniące od światła chrząszcze dawno już skryją się w swoich kryjówkach. Z tego powodu opuchlaki nie są łatwe do pokonania. Mimo to istnieje kilka sposobów, aby uchronić swoje rośliny przed tymi szkodnikami.

Opuchlaki należą do rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae). W Europie Zachodniej szeroko rozpowszechniony jest opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus). Jest to ciemnobrązowy, a czasami nawet całkowicie czarny chrząszcz z żółtobrązowymi plamkami. Z przodu głowy ma dwie długie czułki, skierowane do przodu. Łącznie gatunek ten może dorastać do 14 milimetrów. Opuchlak truskawkowiec nie potrafi latać i w ciągu dnia przebywa głównie w zacienionych miejscach w pobliżu roślin.

Towarzyszą mu inne gatunki z rodziny ryjkowcowatych, takie jak opuchlak wierzbowiec (Otiorhynchus salicicola) czy opuchlak lucernowiec (Otiorhynchus ligustici). Kolejne gatunki przedostają się do Europy ze względu na międzynarodowy handel roślinami oraz turystykę. Pod względem zachowania większość rodzimych gatunków z tej rodziny przypomina opuchlaka truskawkowca. Do ochrony roślin przed tymi owadami stosuje się zatem zazwyczaj te same środki.

Opuchlak truskawkowiec nie jest szczególnie wybredny. W jego menu znajdują się truskawki, kwitnące rośliny doniczkowe oraz różne gatunki bylin. Jednak najbardziej upodobał sobie krzewy o aromatycznych i mocnych liściach, czyli takie rośliny jak choćby różaneczniki, laurowiśnie, bukszpany czy róże.

Objawy ataku mogą być bardzo różnorodne. Inwazję dorosłych opuchlaków można stosunkowo łatwo rozpoznać po charakterystycznych, półokrągłych śladach żerowania na liściach. Tego rodzaju uszkodzenia określa się jako żer zatokowy. Ze względu na specyficzną budowę aparatu gębowego opuchlak nie jest w stanie wygryzać otworów bezpośrednio w blaszce liściowej, zaczyna więc od krawędzi liścia i stopniowo posuwa się dalej. W czasie ciepłych, letnich nocy można zaobserwować opuchlaka podczas jego wieczornego żerowania. Jednak gdy owad poczuje się zagrożony, natychmiast schodzi na ziemię i znika w ciemnych zakamarkach ogrodu. Następnego ranka jedynym śladem jego obecności są uszkodzenia na liściach.

Szkody wyrządzone przez larwy opuchlaka mogą początkowo pozostać niezauważone, ale w rzeczywistości są dość poważne. Larwy znajdują się bowiem w glebie i podgryzają korzenie roślin. Pierwszym objawem może być więdnięcie liści lub pędów, choć przyczyny tego zjawiska potrafią być różne. Przy silnym porażeniu może dojść do całkowitego obumarcia rośliny.
Jeśli w swoim ogródku zauważysz więdnące rośliny, warto sprawdzić glebę tuż pod powierzchnią. Jeżeli okaże się, że w ziemi znajdują się małe, kremowobiałe larwy z jasnobrązową główką, może to wskazywać na obecność larw opuchlaka.

Do rozmnażania samice opuchlaka truskawkowca nie potrzebują samców – rozmnażają się partenogenetycznie. Oznacza to, że są zdolne do samozapłodnienia.
Najpierw wiosną dorosła samica intensywnie żeruje na roślinach ogrodowych. Następnie składa kilkaset jaj w glebie. Preferuje przy tym lekkie, próchniczne gleby ogrodowe, najlepiej te w pobliżu krzewów. Po dwóch do trzech tygodni, zwykle latem, z jaj wylęgają się larwy, które natychmiast zaczynają żerować na roślinach. Początkowo odżywiają się one delikatnymi korzeniami włośnikowatymi, a następnie przechodzą na korę głównych korzeni, powodując nieodwracalne uszkodzenia roślin. Po przezimowaniu kremowobiałe larwy rozpoczynają przepoczwarzanie się. W maju z poczwarek zaczynają wykluwać się dorosłe opuchlaki i rozpoczynają żerowanie na liściach.

Nie tylko larwy, lecz również dorosłe chrząszcze są w stanie przetrwać zimę i ponownie rozmnażać się w kolejnym roku. W ciepłych szklarniach może się zdarzyć, że opuchlaki będą występować przez cały rok we wszystkich stadiach rozwojowych, co prowadzi do ciągłych problemów.

Istnieje kilka sprawdzonych metod, aby pozbyć się opuchlaków.

1. Pułapki i zbieranie ręczne

Chrząszcze unikają światła – w ciągu dnia ukrywają się w zacienionych miejscach. Dlatego warto umieścić w pobliżu zaatakowanych roślin odwróconą doniczkę wypełnioną wełną drzewną. Można też użyć starej deski. Najważniejsze, aby zapewnić opuchlakom ciemną kryjówkę. W ciągu dnia można sprawdzić pułapkę i zebrać chrząszcze, a następnie wrzucić je do zamkniętego pojemnika na odpady organiczne.

2. Stosowanie oleju neem przeciwko chrząszczom

Innym skutecznym środkiem przeciwko opuchlakom jest neem.. Olej neem pozyskiwany jest z nasion miodli indyjskiej i pomaga zwalczać wiele szkodnikom roślin. Aby zwalczyć chrząszcze, można opryskać rośliny środkiem ochrony roślin na bazie tej substancji. Po zjedzeniu opryskanej rośliny chrząszcze wchłaniają substancję aktywną i zostają unieszkodliwione.

3. Uprawa gleby

Jeśli chcesz mocno utrudnić larwom życie , należy regularnie spulchniać glebę. Zakłóca to ich rozwój. Jeśli podczas płytkiego przekopywania ziemi znajdziesz larwy, możesz je natychmiast usunąć ręcznie.

4. Wykorzystanie nicieni do zwalczania larw

Innym sposobem na larwy jest zastosowanie specjalnych nicieni. Te mikroskopijne organizmy zabijają larwy, infekując je śmiercionośnymi bakteriami. Przed zastosowaniem nicieni należy dokładnie podlać rośliny, ponieważ nicienie potrzebują wilgoci, aby mogły przemieszczać się w glebie. Jednak gleba nie może być także zbyt mokra. Rośliny najlepiej podlewać rano, aby można było dodać nicienie nieco później, około popołudnia. Nicienie będą sobie dobrze radzić, o ile temperatura gleby wynosie od 15 do 20 stopni Celsjusza.

5. Wsparcie dla pożytecznych organizmów

W ogrodzie naturalnym zazwyczaj jest mniej więcej tyle samo szkodników co pożytecznych organizmów. Zapewniając schronienie jeżom, kretom, ropuchom, ptakom, wijom, pająkom czy jaszczurkom, możesz zapobiec nadmiernemu rozmnażaniu się opuchlaków i ich szkodliwemu wpływowi na rośliny. Opuchlaki stanowią także przysmak dla kur – jeśli więc masz kury, pozwól im swobodnie przechadzać się po grządkach. Być może uda im się dorwać niejedną larwę.