Kolorowa różnorodność na grządce z ziołami
Kolorowa grządka z ziołami nie tylko efektownie wygląda, ale jest też zdrowa i przyjazna dla pszczół. Upiększy Twój ogród lub balkonową skrzynkę, a do tego dostarczy Ci przez większą część roku świeżych ziół. Na co jednak warto zwrócić uwagę przy zakładaniu grządki z ziołami? Które zioła pasują do siebie najlepiej? Oto najważniejsze wskazówki i rekomendacje dotyczące uprawy ziół!
To, czy Twoje zioła będą rosły obok siebie w doskonałej harmonii, zależy od kilku czynników. Rośliny ucieszą się najbardziej z sąsiadów o podobnych wymaganiach stanowiskowych. Największe znaczenie mają warunki oświetleniowe, rodzaj gleby oraz wilgotność podłoża.
Niektóre zioła, takie jak tymianek, rozmaryn czy bazylia, zdecydowanie preferują słoneczne stanowiska, podczas gdy pietruszka i szczypiorek dobrze czują się w jasnym półcieniu. Natomiast czosnek niedźwiedzi i przytulia wonna lubią miejsca zacienione. Pod względem gleby także istnieją różnice: tymianek i rozmaryn wolą gleby suche, ubogie w składniki odżywcze i lekko piaszczyste, z kolei pietruszka wymaga gleby żyznej, próchnicznej i przepuszczalnej. Zioła o podobnych potrzebach najlepiej sadzić w jednej grupie – wtedy będą mogły rozwijać się w optymalny sposób. Warto unikać sadzenia ziół jednorocznych z wieloletnimi na tej samej grządce, ponieważ systemy korzeniowe wieloletnich roślin mogą zostać uszkodzone przez coroczne nasadzenia. Możesz także sadzić różne gatunki ziół w większych odstępach, aby nie musiały ze sobą konkurować o składniki odżywcze i wodę.
Także pośród ziół skrywają się wieczni samotnicy. Niektóre zioła, takie jak choćby mięta, rosną bardzo szybko i mogą wypierać inne rośliny z grządki. Dlatego zalecamy posadzić je w osobnym pojemniku lub zastosować na grządce barierę korzeniową. Podobnie rzecz ma się z arcydzięglem, lubczykiem czy piołunem, które również potrzebują dla siebie więcej przestrzeni.
Najpopularniejsze zioła kuchenne, do których zaliczają się m.in. bazylia, rozmaryn i pietruszka, można podzielić na trzy grupy pod względem ich wymagań dotyczących światła. Są to: śródziemnomorscy miłośnicy słońca, rośliny cieniolubne oraz drobne zioła leśne.
Śródziemnomorscy miłośnicy słońca
Gatunki ziół pochodzące z regionu Morza Śródziemnego, m.in. tymianek i rozmaryn, potrzebują dużo słońca, ciepła oraz dobrze gleby ubogiej w składniki odżywcze. Są to rośliny uwielbiające suche podłoże, powinny być zatem podlewane oszczędnie, ponieważ nie tolerują długotrwale wilgotnej ziemi. Aby zapewnić tym uwielbiającym słońce gatunkom optymalny odpływ wody, warto dodatkowo wymieszać ziemię z piaskiem. Do śródziemnomorskich ziół zaliczają się również szałwia, cząber i lawenda. Także oregano oraz popularna bazylia preferują stanowiska nasłonecznione, ale potrzebują lekkiej i bogatej w składniki odżywcze gleby, którą najlepiej jest dodatkowo wzbogacić kompostem.
Rośliny cieniolubne
Szczypiorek, pietruszka, koper czy trybula najlepiej czują się natomiast na jasnych stanowiskach w półcieniu. Te klasyczne zioła kuchenne preferują umiarkowanie przepuszczalną, próchniczną i wilgotną glebę. Należy jednak unikać długotrwałego utrzymywania się wilgoci, ponieważ może to prowadzić do gnicia korzeni. Przed podlewaniem warto więc zrobić prosty test dłonią – jeśli ziemia jest jeszcze lekko wilgotna, należy wstrzymać się z podlewaniem. Jeśli ziemia jest sucha i kruszy się w dłoni, można bez obaw podlać roślinę.
Zioła rodem z lasu
czosnek niedźwiedzi oraz przytulia wonna najlepiej rosną w zacienionych miejscach na lekko wapiennej, próchnicznej i wilgotnej glebie, podobnej do tej, jaką można znaleźć w lesie. Szczególnie dobrze nadają się zatem do nasadzeń pod krzewami ozdobnymi lub drzewami liściastymi. Latem zioła te cieszą się delikatnymi promieniami słonecznymi, które przedzierają się przez korony drzew.
Poniższa tabela przedstawia przegląd popularnych ziół oraz ich preferencje stanowiskowe– uwzględnij je przy planowaniu uprawy, a łatwiej Ci będzie osiągnąć pokaźne zbiory!!
Gatunek zioła | Stanowisko |
Tymianek | słoneczne |
Rozmaryn | słoneczne |
Szałwia | słoneczne |
Lawenda | słoneczne |
Cząber | słoneczne |
Kocabka włoska | słoneczne |
Oregano | słoneczne |
Bazylia | słoneczne |
Majeranek | słoneczne |
Koper włoski | słoneczne |
Estragon | słoneczne/ półcieniste |
Melisa | słoneczne/ półcieniste |
Lubczyk | słoneczne/ półcieniste |
Ogórecznik | słoneczne/ półcieniste |
Kolendra | słoneczne/ półcieniste |
Trybula | słoneczne/ półcieniste |
Dill | słoneczne/ półcieniste |
Szczypiorek | półcieniste |
Pietruszka | półcieniste |
Mięta | półcieniste |
Przytulia wonna | półcieniste/ cieniste |
Czosnek niedźwiedzi | półcieniste/ cieniste |
Ulubione zioła możesz uprawiać w różnorodny sposób, ponieważ te pełne aromatu rośliny doskonale prezentują się zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie, tarasie, czy na parapecie.
Szczególnie estetycznym rozwiązaniem jest założenie w ogrodzie tzw. spirali ziołowej Z uwagi na swoją specyficzną budowę zapewnia ona idealne warunki do uprawy wielu rodzajów ziół, ponieważ pozwala rozmieścić rośliny na kilku poziomach, zgodnie z ich preferencjami. Na przykład zioła cieniolubne warto posadzić niżej, z kolei rośliny preferujące słońce mogą rosnąć na wyżej położonych częściach spirali. Pozwala to cieszyć się większą różnorodnością uprawianych ziół.
Większość ziół można również z powodzeniem uprawiać w doniczkach na balkonie lub tarasie. Warto zawsze pamiętać o wyborze wystarczająco dużych doniczek z otworami odpływowymi. Zwłaszcza takie zioła, jak melisa czy lubczyk, które mogą dorasta nawet do 2 metrów wysokości, potrzebują pojemnych doniczek zapewniających im wystarczająco dużo miejsca do rozwoju. Większość ziół osiąga jednak niewielkie rozmiary, więc można je sadzić bez obaw w skrzynkach balkonowych. Przed zakupem roślin zwróć uwagę na ich docelową wysokość i szerokość, aby zaplanować odpowiednią ilość miejsca w ogrodzie lub na balkonie. Warto również na dnie doniczek usypać warstwę drenażu składającego się z granulatu wulkanicznego, która zapobiegnie zastoinom wodnym. W następnej kolejności do uprawy można wykorzystać specjalną ziemię do ziół. Polecanym produktem jest choćby ziemia do ziół BIO.
Czy nie da się uprawiać ziół na balkonie północnym? Oczywiście, że się da! Nawet na zacienionym balkonie można z powodzeniem uprawiać zioła – pietruszka, mięta czy szczypiorek świetnie rosną w cienistych stanowiskach.
Kolorowa grządka z ziołami stanowi nie tylko piękny widok – kwitnące zioła kuchenne stanowią nie lada gratkę także dla pszczół., Zioła przyjazne pszczołom są cennym źródłem pokarmu dla tych pożytecznych owadów i mają duże znaczenie ekologiczne.
Jeśli marzysz, aby w Twoim ogrodzie rozbrzmiewało brzęczenie pracowitych pszczół, pozwól ziołom zakwitnąć – ich kwiaty na pewno przyciągną owady. Kwiat wielu ziół – podobnie jak ich liście – są jadalne i świetnie nadają się do przyprawiania potraw oraz tworzenia dekoracji w kuchni. Należy jednak pamiętać o wyjątkach: kwiaty pietruszki i marzanki wonnej nie nadają się do spożycia!!
Jeśli chcesz zapewnić pszczołom pokarm przez jak najdłuższy czas, warto sadzić zioła o różnych okresach kwitnienia. Dzięki temu od kwietnia do listopada będziesz mieć na grządce piękne, kwitnące zioła.
Do szczególnie uwielbianych przez pszczoły ziół należą: rozmaryn, estragon, majeranek, oregano, ogórecznik, szczypiorek, cząber oraz tymianek. Pszczoły skutecznie przyciąga również kolendra, lubczyk, mniszek lekarski, melisa, mięta, babka lancetowata i pietruszka. Fenomenalnym rozwiązaniem jest spiralny ogródek ziołowy, który nie tylko zapewnia idealne warunki do uprawy ziół, ale również umożliwia budowę schronień dla pszczół w pustych przestrzeniach suchych murków. Murarka ogrodowa chętnie wykorzystuje szczeliny i otwory w ziemi jako miejsce dla swoich gniazd.
Zioła to niesamowicie wszechstronne rośliny. Są idealnym dodatkiem do sałatek czy letnich koktajli, a także stanowią doskonałe wsparcie organizmu w walce z przeziębieniem.. Zioła lecznicze znajdują zastosowanie w leczeniu najróżniejszych dolegliwości – od bólów głowy po problemy z zasypianiem.
Na przykład lawenda, dzięki swojemu kojącemu zapachowi, ma działanie uspokajające, szczególnie w przypadku nadmiernej nerwowości i wewnętrznego niepokojuponieważ pozwala zmniejszyć poziom hormonu stresu – kortyzolu.
Na grządce z roślinami leczniczymi pod żadnym pozorem nie może zabraknąć także melisy, czyli zioła o charakterystycznym, owocowym aromacie. Zawarte w niej olejki eteryczne i wtórne substancje roślinne pomagają podobno przy problemach ze snem i lękami, a także działają rozkurczowo i antybakteryjnie.
Pokrzywa, choć często uważana za irytujący chwast, również ma szerokie zastosowanie lecznicze. Roślina wykazuje bowiem między innymi działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Herbata z pokrzywy może wspierać leczenie chorób układu moczowego i nerek. Nagietek natomiast jest powszechnie znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych i świetnie sprawdza się jako
Większość tych roślin obdarza nas cudownie pachnącymi plonami w ciepłych miesiącach wiosennych i letnich, ale także zimą niektóre mrozoodporne zioła całkiem dobrze sobie radzą. Szczypiorek i pietruszka dzielnie znoszą niskie temperatury. Tymianek i mrozoodporne odmiany szałwii również są w stanie przetrwać zimowe warunki w Polsce.
Jeśli zima jest ciężka, zalecamy przykrycie grządki z ziołami materiałem izolacyjnym, takim jak juta, włóknina lub liście, aby zabezpieczyć swoich zielonych podopiecznych przed wyschnięciem. Mroźne, zimowe słońce w połączeniu z niskimi temperaturami może bowiem sprawić, że rośliny będą oddawać wilgoć do powietrza, ale jednocześnie nie będą w stanie pobrać wody z zamarzniętej ziemi. Efektem tego zjawiska są wyschnięte rośliny.
Zastanawiasz się nad samodzielną uprawą ziół zimotrwałych? Co powiesz na przepięknie obsadzoną donicę pachnącą kocanką włoską, tymiankiem, lawendą i rozmarynem? Te odporne zioła doskonale nadają się na balkon, taras, a nawet parapet, ponieważ większość ich odmian dobrze rośnie również w chłodniejszych temperaturach. Podczas, gdy tymianek i kocanka włoska zazwyczaj bez problemu znoszą zimę, w przypadku rozmarynu i lawendy warto postawić na szczególnie odporne odmiany. Dobrym przykładem jest choćby odmiana rozmarynu „Blue Winter”, która wytrzymuje temperatury nawet do minus dziesięciu stopni Celsjusza. Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) również może przezimować na zewnątrz w donicy, pod warunkiem, że jest ustawiona w osłoniętym miejscu. Jeśli chcesz jednak mieć pewność, że Twoje zioła doniczkowe bez trudu przetrwają zimę, zalecamy odpowiednio je zabezpieczyć przed nadejściem mrozów. Aby uchronić rośliny przed kontaktem z zimnym podłożem, donicę można umieścić w drewnianej skrzyni wypełnionej liśćmi lub postawić ją na drewnianej płycie, Następnie owiń donicę jutą lub włókniną i ustaw ją w osłoniętym miejscu, blisko ściany domu. Dzięki temu Twoje ulubione zioła będą doskonale przygotowane na nadejście zimy.
Smakowite zioła kuchenne nadają się nie tylko do tworzenia jednorodnych grządek – doskonale sprawdzają się również w uprawie współrzędnej z warzywami, krzewami czy kwiatami. Taka kolorowa, obsadzona różnorodnymi roślinami grządka nie tylko pozwala zaoszczędzić miejsce w ogrodzie, ale sprawia również, że poszczególne zioła świetnie ze sobą współdziałają. Przykład? Proszę bardzo: cząber ogrodowy może chronić fasolę przed uciążliwymi mszycami, a uwielbiany przez wszystkich koper pomaga odstraszyć bielinka kapustnika od warzyw kapustnych. Warto też dodać, że kwiaty wielu ziół są bogate w nektar i pyłek, więc szybko przyciągają pszczoły, które z kolei są niezbędne do zapylania roślin warzywnych. Dzięki temu rośliny te mogą wytworzyć obfite plony. Mamy więc sytuację typu win-win – zarówno dla pszczół, jak i dla nas!
Te tematy również mogą Cię zainteresować
Produkty odpowiednie do Twojej grządki z ziołami