Rdza

Rdza jest patogenem grzybiczym. W większości przypadków atakuje liście roślin, ale może również porażać pędy. Ta choroba grzybowa wymaga do rozwoju dwóch żywicieli (roślin). Występuje u wielu różnych gatunkach roślin i różni się tam swoim wyglądem.

• Róże: Na wierzchu liści od połowy kwietnia do lipca pojawiają się żółtawe lub czerwonobrązowe plamy. Później na spodniej liści tworzą się najpierw żółte, a później czarne gruzełki.
.
• Grusze: od maja do lipca na wierzchu liści pojawiają się pomarańczowo-czerwone, błyszczące plamy. Początkowo mają one kilka milimetrów, ale szybko powiększają swoje rozmiary do wielkości 1-1,5 cm. Na spodniej stronie liści od lipca lub sierpnia pojawiają się guzowate brodawki, przypominające czapki z pomponem
• Śliwy: w okresie od kwietnia do czerwca, zwykle pod koniec maja lub na początku czerwca na wierzchu liści pojawiają się żółte plamy. Na spodzie liści tworzą się rdzawe gruzełki.
• Rośliny ozdobne, doniczkowe i balkonowe: na wierzchu liści od maja do września pojawiają się żółtobrązowe lub rdzawobrązowe plamy. Z czasem na spodzie liści, pod plamami, tworzą się rdzawobrązowe gruzełki
.
• Maliny: na wierzchu liści pojawiają się zielonkawe lub żółte plamy. Na spodzie liści tworzą się intensywnie pomarańczowe, a później brązowe lub czarne plamy. Zwykle plamy są bardzo małe i nie rozprzestrzeniają się dalej.

Grzybnia przenika cały liść i odbiera roślinie składniki odżywcze. W wyniku tego porażona tkanka obumiera. Gruzełki są typowe dla rdzowców. Są to zarodnie, z których uwalniane są tysiące zarodników, aby infekować kolejne rośliny i części roślin. Szczególnie narażone są rośliny osłabione przez niedobór składników odżywczych i niekorzystne warunki stanowiskowe, np. suszę. W sprzyjających dla grzyba warunkach może się on niesamowicie rozprzestrzenić w bardzo krótkim czasie. Rozwojowi grzyba sprzyja zwłaszcza wysoka wilgotność powietrza. Świeże, zdrowe liście są infekowane przez stare, wciąż leżące na ziemi. Grzyb zimuje na opadłych liściach. Jeśli jest sucho, zarodniki są przenoszone przez wiatr na zdrowe liście roślin. Deszczówka również sprzyja rozprzestrzenianiu się zarodników. Chorobę można rozpoznać po przedwczesnej utracie liści przez porażone rośliny. U śliw silnie porażone drzewa już w sierpniu mają brązowe i zasuszone liście od strony wierzchołka. Później te liście opadają. Choroba może zaszkodzić zwłaszcza młodym drzewom. Dalsze konsekwencje to zahamowanie wzrostu, utrata plonów, osłabienie roślin, a w najgorszym przypadku nawet obumarcie drzewa. Oprócz typowych roślin żywicielskich porażeniu mogą ulec tarniny, brzoskwinie i mirabelki. Choroba rzadko przenosi się na owoce tych roślin. Jeśli jednak do porażenia dojdzie, owoce będą mieć chropowatą powierzchnię i trudności z dojrzewaniem.

Po pojawieniu się pierwszych plam należy natychmiast podjąć leczenie roślin. Koniecznie usuń porażone liście, aby zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby. Opadłe liście należy systematycznie usuwać, aby zminimalizować rozprzestrzenianie się choroby. W przypadku silnego porażenia roślinę należy opryskać środkiem grzybobójczym. Poniżej prezentujemy inne sposoby leczenia poszczególnych gatunków roślin.

• Róże: porażeniu można zapobiec, stosując nawozy o wysokiej zawartości potasu. W przypadku stwierdzenia porażenia roślinę należy mocno przyciąć oraz zadbać, aby miała odpowiednią wentylację i mogła wyschnąć.
• Śliwy: żywicieli pośrednich, np. dzikie zawilce i zawilce ozdobne, należy usunąć, ponieważ przenoszą choroby na śliwy. Zalecamy sadzić śliwy o mniejszej podatności na tę chorobę.
• Grusze: w przypadku silnego porażenia należy usunąć jedną z roślin żywicielskich. Jednak nie gwarantuje to całkowitego uporania się z chorobą. Bardzo dobry efekt można osiągnąć stosując oprysk profilaktyczny. Pierwszy oprysk można wykonać w momencie rozwinięcia się pierwszych liści. Łącznie można wykonać 4 opryski w odstępach co 10-14 dni. Nawet, jeśli ryzyko infekcji jest wysokie, roślina zyska pewną ochronę.
• Maliny: wzmacniaj je nawozem do owoców jagodowych. Sadząc maliny, należy zachować odpowiednie odstępy pomiędzy poszczególnymi roślinami, aby zapewnić im przewiewność.

Chorobę można zwalczać też sposobem chemicznym, stosując środek grzybobójczy. Oprysk młodych pędów u odmian owocujących latem wykonuje się po zbiorach i już po usunięciu pędów owocujących. Szczególnie przy częstych opadach deszczu należy przeprowadzić 3 opryski młodych pędów w odstępach co 7-14 dni. Zwalczanie grzyba jest skuteczne tylko w połączeniu z zabiegami agrotechnicznymi. Należy unikać uszkodzeń młodych pędów, zastoju wody, zbyt gęstych nasadzeń i obecności wysokich chwastów. Warto zadbać o zrównoważony rozwój pędów (podlewanie, nawożenie). Chore pędy należy odciąć i zniszczyć.