Oleandry

Oleander (Nerium oleander) jest znany od czasów starożytnych i obecnie jest jedną z najpopularniejszych śródziemnomorskich roślin doniczkowych w naszych ogrodach. Na balkonie lub tarasie roztacza letnią aurę swoimi kolorowymi kwiatami już od czerwca. Oleander pochodzi z regionu śródziemnomorskiego, występuje także w regionie Chin i Indii, ale od ponad 500 lat występuje również w naszych szerokościach geograficznych jako roślina ozdobna.

Aby cieszyć się bogatym blaskiem jego kwiatów, oleander potrzebuje miejsca, które jest tak słoneczne i ciepłe, jak to tylko możliwe, ponieważ im więcej światła słonecznego, tym więcej kwiatów wyprodukuje.

Ponieważ oleander nie jest mrozoodporny, w naszych szerokościach geograficznych powinien być sadzony w donicy. Najlepiej jest umieścić donicę w pobliżu ściany domu. Zapewni to ciepło, dzięki czemu oleander poczuje się jak w domu. Należy również upewnić się, że miejsce jest w jak największym stopniu chronione przed wiatrem i deszczem. Jest to szczególnie ważne w przypadku oleandrów o pełnych kwiatach, ponieważ zaczynają one gnić, jeśli zostaną zamoczone.

W swoim rodzimym środowisku oleander rośnie zwykle w ziemi gliniastej z dużą zawartością minerałów ilastych. Przechowują one składniki odżywcze i wodę, które udostępniają roślinie w razie potrzeby. Specjalna ziemia dla roślin śródziemnomorskich zawiera zatem szczególnie wysoki poziom minerałów ilastych i przyczynia się do zdrowych roślin o pięknych kwiatach.

Do sadzenia zaleca się jak najszerszą doniczkę, ponieważ jest to roślina o płytkich korzeniach. Najlepiej wybrać doniczkę z gliny lub terakoty. Ścianki odprowadzają wilgoć na zewnątrz, zapobiegając przelaniu. Terakota wygląda również wspaniale w połaczeniu z oleandrem.

Najpierw wypełnij doniczkę trwałą warstwą drenażową i dodaj na wierzch ziemię dla roślin śródziemnomorskich.

Szczególnie młode oleandry rosną bardzo szybko. W związku z tym potrzebują doniczki większej o około pięć centymetrów co rok do dwóch lat - starsze rośliny wystarczy przesadzać co trzy do pięciu lat. Najlepszą porą na sadzenie jest początek sezonu na wiosnę. Jeśli twoja roślina śródziemnomorska jest już bardzo duża, możesz nieco ułatwić przesadzanie, wiążąc ze sobą gałęzie.

Rośliny wystawiane na promienie słoneczne wyparowują dużo wody - pragnienie oleandra jest zastem raczej duże. W bardzo upalne dni roślina ta potrzebuje wody każdego dnia.

Oleander szczególnie lubi wodę wapienną. Do podlewania można więc używać wody z kranu. Jeśli to możliwe, oleander należy podlewać bezpośrednio do podłoża, aby nie zamoczyć liści i kwiatów, ponieważ w przeciwnym razie choroby grzybowe mogą rozwinąć się dość szybko.

Oleander potrzebuje dużo energii do obfitego kwitnienia, a składniki odżywcze szybko stają się niewystarczające, zwłaszcza w ograniczonej glebie w donicy. Regularne nawożenie jest zatem niezbędne do prawidłowej pielęgnacji tej kwitnącej rośliny. W fazie wzrostu od marca do października należy raz w tygodniu użyć płynny nawóz dla roślin śródziemnomorskich. 

Oleander jest rośliną bardzo odporną na przycinanie. Należy go przycinać, gdy tylko gałęzie coraz bardziej wrastają w środek korony lub pędy stają się nagie od dołu. Najlepszą porą na gruntowne przycinanie jest wiosna. Najlepiej nadają się do tego nożyce do róż.

Podczas przycinania należy nosić rękawiczki, ponieważ wszystkie części oleandra są trujące: mleczny sok, który wydostaje się podczas przycinania, może na przykład powodować podrażnienia skóry.

Oleander nie zna mroźnych temperatur naszych szerokości geograficznych ze swojego rodzimego środowiska - w związku z tym generalnie nie jest odporny. Ze względną łatwością przetrwa jedynie niewielkie temperatury poniżej zera. Jeśli jest tylko kilka mroźnych nocy, można przykryć roślinę polarem lub kocem.
Zasadniczo roślina śródziemnomorska powinna być pozostawiona na zewnątrz tak długo, jak pozwala na to pogoda, aby wchłonąć jak najwięcej bezpośredniego światła słonecznego, zanim będzie musiała zadowolić się nieco gorszymi warunkami oświetleniowymi w okresie zimowym. Jednakże, gdy tylko jesienią pojawią się pierwsze silne nocne przymrozki, należy przenieść ją do zimowych kwater wolnych od mrozu.

Oleander lubi nie tylko dużo światła latem, ale jego zimowe kwatery również powinny być tak jasne, jak to tylko możliwe. Dlatego też szczególnie odpowiednia jest oranżeria lub szklarnia. Teoretycznie można również zimować oleander w ciemności, ale im mniej światła otrzymuje roślina śródziemnomorska, tym chłodniejsze powinno być miejsce. Temperatura powinna wynosić maksymalnie dziesięć stopni. Oleander straci również większość liści, jeśli będzie trzymany w ciemności przez zimę. Nie ma się jednak czym martwić: roślina ponownie wypuści nowe na wiosnę.

Ponieważ zapotrzebowanie na wodę jest znacznie zmniejszone w miesiącach zimowych, wystarczy podlewać roślinę rzadko, a gleba może nawet nieznacznie wyschnąć. Nawożenie nie jest w ogóle konieczne w okresie zimowym.

To, kiedy można udekorować balkon lub patio oleandrem różanym, zależy od pogody i warunków zimowania. Oleandry, które są trzymane w chłodnym miejscu, zwykle tolerują przeniesienie z powrotem na zewnątrz już w kwietniu, podczas gdy rośliny, które spędziły zimę w ciepłych warunkach, nie powinny być przenoszone z powrotem na swoje pierwotne stanowisko do połowy maja. W obu przypadkach zaleca się powolną aklimatyzację roślin na zewnątrz: W ciągu pierwszych kilku dni oleander czuje się bardziej komfortowo w (pół)zacienionym miejscu niż w pełnym słońcu. Przed ponownym wystawieniem oleandra na zewnątrz należy zawsze sprawdzić długoterminową prognozę pogody.

Jeśli posiadasz oleander odporny na mróz, który spędza zimę na zewnątrz, nadal warto stosować ochronę przed mrozem w bardzo niskich temperaturach. W tym celu należy umieścić doniczkę na drewnianej desce i owinąć ją włókniną. Ważne jest, aby bryła korzeniowa również nie przemarzła. Aby zapobiec gniciu, zdejmij osłonę ochronną, gdy tylko minie okres mrozu.

Śródziemnomorskie rośliny doniczkowe nie są zazwyczaj tanie. Można jednak rozmnażać oleandry, aby powiększyć swój śródziemnomorski skrawek ziemi. Można to zrobić na cztery sposoby: przez sadzonki, podział, szczepienie lub siew. Dwie ostatnie metody są jednak nieco bardziej skomplikowane i dlatego są bardziej odpowiednie dla hodowców oleandrów i ekspertów. Rozmnażanie przez sadzonki jest znacznie prostsze. W tym celu można wykorzystać sadzonki, które i tak powstają podczas przycinania wiosną.

Oto jak krok po kroku rozmnażać sadzonki:

1. Jako sadzonki nadają się wszystkie bezkwiatowe pędy boczne o długości maksymalnie 15 centymetrów. Użyj ostrego noża, aby odciąć pęd tuż poniżej węzła liściowego.
2. Aby zapobiec gniciu, usuń dolne liście.
3. Następnie umieść sadzonkę w szklance z wodą lub w doniczce z podłożem ubogim w składniki odżywcze. Należy przykryć ją przezroczystą folią.
4. Sadzonka najlepiej czuje się w jasnym i ciepłym miejscu bez przeciągów. Miejsce na parapecie nad grzejnikiem jest szczególnie odpowiednie, ponieważ ciepło gleby sprzyja tworzeniu się korzeni.
5. Gdy tylko roślina utworzy pierwsze dłuższe korzenie, należy przenieść ją do doniczki z ziemią dla roślin śródziemnomorskich - zwykle trzeba na to poczekać kilka tygodni.

Starsze i już większe oleandry można również wspaniale rozmnażać, dzieląc je. Zaletą jest to, że można cieszyć się dwiema roślinami mniej więcej tej samej wielkości.

Wyjmij oleander z doniczki i odetnij bryłę korzeniową pośrodku, tak aby po obu stronach wyrosła mniej więcej taka sama liczba pędów. W zależności od wielkości oleandra, użyj ostrego noża, siekiery lub szpadla. Następnie dokładnie podlej korzenie przed posadzeniem ich w dwóch oddzielnych doniczkach. Jeśli gleba nie jest wstępnie nawożona, użyj nawozu o spowolnionym uwalnianiu dla roślin śródziemnomorskich, aby ułatwić wzrost oleandrów.

Nie ma potrzeby się martwić, jeśli roślina zrzuca tylko kilka starych liści. Jeśli jednak nadmierna liczba liści żółknie lub więdnie, zwykle ma to inne przyczyny, które należy leczyć tak szybko, jak to możliwe, aby zapobiec więdnięciu oleandrów.

Niewłaściwa lokalizacja:

Oleander to prawdziwy miłośnik słońca. Nic dziwnego: jest przyzwyczajony do intensywnych, ciepłych promieni w swoim rodzimym środowisku. Jeśli otrzymuje zbyt mało światła, liście z czasem żółkną.

Za mało wody:

Jedną z najczęstszych przyczyn żółknięcia liści oleandrów jest przesuszenie bryły korzeniowej. Dlatego należy regularnie sprawdzać, czy roślina wymaga podlewania. Jest to szczególnie ważne w gorące letnie dni. 

Za mało nawozu:

Brak składników odżywczych może również prowadzić do żółknięcia liści oleandra. W szczególności azot, ale także żelazo lub magnez są odpowiedzialne za zielone zabarwienie liści. Jeśli nieco zaniedbałeś nawożenie, nadszedł czas, aby zaspokoić głód rośliny. Ponieważ roślina początkowo wkłada energię w młode liście, regeneracja oleandra po niedoborze składników odżywczych zwykle zajmuje trochę czasu.

Nie tylko niewłaściwa pielęgnacja, ale także choroby i szkodniki mogą być przyczyną żółknięcia liści i innych uszkodzeń oleandrów. Jedną z najczęstszych chorób jest infekcja bakteryjna i zwykle powoduje czarne narośla na liściach. Jeśli twoja roślina jest dotknięta chorobą, odetnij wszystkie pędy z objawami, aby choroba nie mogła się dalej rozprzestrzeniać. Zdecydowanie należy je wyrzucić do odpadów, aby uniknąć szybkiego ponownego zakażenia.

Od maja spustoszenie w roślinie sieją głównie mszyce. Wysysają one soki z rośliny, poważnie ją osłabiając. Jednocześnie te owady wydzielają lepką spadź, ułatwiając grzybom kolonizację rośliny. W przypadku lekkiej inwazji mszyc może wystarczyć usunięcie szkodników wodą lub ich zebranie. Ponieważ jednak mszyce rozmnażają się bardzo szybko, lepszym wyborem w przypadku silnych inwazji są środki ochrony roślin. 

Jeśli na liściach pojawią się żółtawo-białe plamki, jest to zwykle spowodowane przez przędziorki. Szkodniki te, które są ledwo rozpoznawalne gołym okiem, wysysają również soki roślinne. Aby zapobiec pojawieniu się szkodników, należy umieścić oleander w jak najbardziej przewiewnym miejscu. 

W przypadku zimowania oleandra w ciepłym miejscu, należy regularnie sprawdzać śródziemnomorską roślinę pod kątem obecności szkodników. Tarczniki i miseczniki szczególnie dobrze rozwijają się podczas zimowania. Zwróć szczególną uwagę na spód liści, gdzie zwykle znajdują się owady w kształcie tarczy. Innym powszechnym wskaźnikiem jest lepka spadź wydzielana przez te owady. Jeśli szkodniki zostaną wykryte dopiero w tym momencie, zwykle konieczne jest przycięcie oleandra. Następnie należy zwalczyć pozostałe owady łuskowate za pomocą środka ochrony roślin.