Ziemiórki

Większość osób interesujących się roślinami prawdopodobnie miała już do czynienia z ziemiórkami. Te spokrewnione z komarami szkodniki, które krążą wokół Twoich roślin doniczkowych, nie są wprawdzie szczególnie groźne, ale mogą być za to naprawdę uciążliwe. Problem stanowią jednak larwy ziemiórek, które rozwijają się w podłożu. Zazwyczaj żywią się one materią organiczną, taką jak strzępki grzybni, miękkie liście, mech i glony. Ponieważ jednak nie omijają również korzeni roślin, ich żerowanie może przyczynić się poważnych problemów z uprawą roślin. Dotyczy to zwłaszcza młodych roślin, które nie mają jeszcze dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. Jeśli ziemiórki uszkodzą zbyt wiele korzeni, może się okazać, że roślina nie jest już w stanie pobierać wystarczającej ilości wody i składników odżywczych. Dlatego właśnie lepiej nie zwlekać ze zwalczaniem ziemiórek.

Jeśli Twoje rośliny doniczkowe zostały zaatakowane przez ziemiórki, zauważysz na nich małe, czarne muszki. Najczęściej unoszą się one w powietrze podczas podlewania i krążą wokół rośliny. Ziemiórki mają ciemno ubarwione ciało o długości od dwóch do pięciu milimetrów i najłatwiej można je rozpoznać po ich lekko chwiejnym locie. Choć owady przypominają muszki owocówki, te ostatnie mają znacznie krótsze nogi i mniejsze skrzydła niż ziemiórki. Jeśli chcesz się upewnić, że masz do czynienia z ziemiórkami, użyj tablic lepowych – ich żółty kolor przyciąga ziemiórki, które następnie przyklejają się do powierzchni pokrytej klejem.

Jeśli dodatkowo roślina wygląda na osłabioną, mimo że ma odpowiednie stanowisko i jest właściwie nawożona, warto wyjąć ją z doniczki i sprawdzić bryłę korzeniową. W ten sposób można sprawdzić, czy larwy ziemiórek już się tam zadomowiły i czy nie osłabiają rośliny. Małe larwy mają od sześciu do siedmiu milimetrów długości, są brudnobiałe i mają czarną główkę. Ogólna zasada jest taka: tam, gdzie występują dorosłe osobniki, bardzo prawdopodobne jest również to, że w ziemi znajdują się larwy. Samice ziemiórek mogą złożyć nawet do 160 jaj, co szybko może doprowadzić do masowego wzrostu liczebności tych szkodników.

Jednym z pierwszych kroków w walce z uciążliwymi ziemiórkami jest ograniczenie podlewania rośliny. Larwy uwielbiają wilgotne podłoże i najlepiej rozwijają się w takich warunkach. Natomiast gdy podłoże jest bardziej wysuszone, czują się w nim już znacznie gorzej. Zamiokulkas oraz różnego rodzaju sukulenty, np. sansewieria lub grubosz bez problemu znoszą krótkie okresy suszy. Natomiast kalatea, bananowiec i inne rośliny lubiące wilgoć gorzej znoszą niedobór wody. Najlepiej sprawdzić dłonią, czy trzeba już sięgnąć po konewkę – jeśli ziemia jest wilgotna, podlewanie lepiej odłożyć na później.

Mniej obfite podlewanie może pomóc, jednak w przypadku silnej inwazji trzeba będzie sięgnąć po inne metody, aby skutecznie pozbyć się larw.

Wyklute ziemiórki można skutecznie wyłapać za pomocą żółtych tablic lepowych. Małe tablice pokryte klejem nadają się do ochrony roślin ozdobnych i warzyw rosnących w pomieszczeniach, a do tego sprawdzają się też w ogrodach zimowych, szklarniach oraz na balkonach. Wystarczy wbić pułapki lepowe w ziemię. Specjalny odcień żółci przyciąga ziemiórki i zwiększa skuteczność ich wyłapywania. Dorosłe owady wpadają w pułapkę, co uniemożliwia im późniejsze składanie jaj.

Larwy żyjące w podłożu można także zwalczać przy użyciu środka na bazie neem, który dodaje się do wody do podlewania. Olejek neem to naturalna substancja pozyskiwana z nasion miodli indyjskiej, która powoduje obumieranie larw w ziemi, nie szkodząc przy tym samej roślinie. Dzięki temu można wyeliminować całą populację ziemiórek skutecznie i na długi czas.

Aby pozbyć się ziemiórek, można również wspomóc rozwój pożytecznych organizmów. Do naturalnych wrogów ziemiórek należą między innymi roztocza drapieżne oraz nicienie. Nicienie to mikroskopijne robaczki o długości do 0,8 mm, które skutecznie zwalczają szkodniki i są niemal niewidoczne gołym okiem. Larwy ziemiórek stanowią jeden z głównych pokarmów dla nicieni z gatunku Steinernema feltiae. Należy jednak pamiętać, że nicienie pomagają się pozbyć wyłącznie larw żyjących w podłożu. Przy zwalczaniu dorosłych osobników lepiej się sprawdzą żółte tablice lepowe.

Aby zapobiec infestacji ziemiórek, można równomiernie rozłożyć na powierzchni ziemi warstwę mineralnego granulatu pumeksowego o grubości 2-3 cm. Taka warstwa zapobiega składaniu jaj przez ziemiórki, a także chroni podłoże przed wysychaniem.

Substraty mineralne, takie jak GRANUPLANT, mogą być również stosowane jako zamiennik ziemi. Oznacza to, że rośliny można sadzić bezpośrednio w granulacie, bez konieczności dodawania ziemi. Podłoża mineralne są szczególnie polecane do roślin doniczkowych.

Może się też zdarzyć, że przyprowadzisz ziemiórki do domu wraz ze świeżo zakupioną ziemią. Ziemia do kwiatów jest produktem naturalnym i po zapakowaniu musi mieć możliwość „oddychania”. Z tego powodu worki mają niewielkie otwory, które są jednak wystarczająco duże, aby mogły przez nie przeniknąć małe ziemiórki – choć niekoniecznie w dużych ilościach. Niestety, nawet pojedyncza ziemiórka może spowodować rozwój małego roju, ponieważ składa do 160 jaj, z których później wylęgają się larwy.

Obecność ziemiórek w ziemi doniczkowej nie świadczy więc o jej niskiej jakości. W centrach ogrodniczych, marketach budowlanych i innych sklepach palety z ziemią różnych producentów są zazwyczaj składowane obok siebie, co ułatwia szkodnikom rozprzestrzenianie się. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku worków przechowywanych na zewnątrz. Jeśli w pobliżu są kałuże lub inne miejsca ze stojącą wodą, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w ziemi mogą być już ziemiórki. Jednak profilaktyczne dodawanie do gleby środków ochrony roślin nie jest ani ekologiczne, ani wskazane, ponieważ te małe muszki są w gruncie rzeczy całkowicie nieszkodliwe.

Pamiętaj też, że oprócz larw ziemiórek, w ziemi dla Twoich roślin mogą znajdować się także inne organizmy, na przykład skoczogonki. Te białe, skaczące owady mają zazwyczaj od jednego do pięciu milimetrów długości i w przeciwieństwie do ziemiórek żywią się głównie obumarłymi częściami roślin. Ponieważ jednak rozmnażają się bardzo szybko, należy jak najszybciej podjąć działania w celu ich usunięcia. Można to zrobić na przykład z użyciem wody. W tym celu należy umieścić bryłę korzeniową rośliny pod wodą na około pół godziny. Skoczogonki wypłyną wówczas na powierzchnię i można je będzie łatwo zebrać. Po takim zabiegu roślin nie trzeba od razu podlewać, a w niektórych przypadkach może być nawet wskazane jej przesadzenie. Do walki ze skoczogonkami można użyć też drapieżnych roztoczy.